Levieten in de kerk

Het doet me denken aan de boekjes die ooit door journalist Henk de Jong waren geschreven, onder titels als ”Kerkbank in, kerkbank uit, preekstoel op, preekstoel af en kerkeheren/kerkeknechten”. Hoe heeft het allemaal kunnen gebeuren: een koster die tijdens de dienst dikwijls wegloopt om klanten in zijn herberg van geestrijk vocht te voorzien, zelf de geestelijke spijze verzakend? Een ouderling in gereformeerd Ede had gemoedsbezwaren om de aanhef bij het lezen van de Wet voor te lezen. De broeders waren het oneens met hem. Het gevolg: hij bedankte voor het voorlezen. We lezen over koster J.H. Schollaart van de Boezemsingelkerk, die, als hij tijdens de dienst om een of andere reden naar voren liep, achteruitlopend naar zijn plaats terugkeerde. Het Woord en de predikant de rug toekeren, nee dat kon in zijn ogen niet. Ik heb hem dat meermalen zien doen, en daar sprak diepe eerbied uit. Zondag 10 uit de catechismusverklaring van dr. H.F. Kohlbrugge wordt geciteerd. Van de 600.000 mannen die uit Egypte naar Kanaän trokken, kwamen er slechts twee in het Beloofde Land: Jozua en Kaleb. Hun namen betekenen: Zaligmaker en hond... dat doet denken aan de Kananese vrouw. Preeklezen vanaf de kansel of de katheder? Die vraag hield de gemoederen bezig. Ds. J.C. Sikkel wilde de katheder daarvoor gebruiken ‘omdat het een twistappel in de gemeente was geworden’. Nog gebeurt het hier en daar dat de preeklezer niet de kansel bestijgt - hoewel niet binnen ons kerkverband. Ds. A. Visser, die van 1945-1948 de gemeenten Poortvliet-Scherpenisse diende, was voorstander van een orgel in de kerk in plaats van een voorzanger. Om de gemeente warm te krijgen voor een orgel, gaf hij soms expres een moeilijke wijs op... Kortom, een vlot geschreven, anekdotisch boekje. Ter leering ende vermaeck.