• levering binnen 1-2 werkdagen
  • veilig betalen

Koninklijk afscheid

‘Koninklijk afscheid’ is een rijk geïllustreerd boek, dat een uniek overzicht geeft van alle uitvaarten van vorsten en vorstinnen van het Huis van Oranje-Nassau in de laatste twee eeuwen. Zomaar een aantal vragen die in het boek worden beantwoord: ‘Hoe verliep de reis van de overleden koning Willem I vanuit Berlijn naar Delft? Welke predikant sprak bij de begrafenis van koningin Emma? Welke woorden klonken er in de Nieuwe Kerk bij de bijzetting van prins Claus en koningin Juliana?’
Dit is de eerste keer dat alle overdenkingen die tijdens de uitvaartplechtigheden werden gehouden, zijn gebundeld. Maar David Hakkenberg beschrijft niet alleen welke voorgangers spraken, maar hij verzamelde ook tal van andere wetenswaardigheden over de periodes van rouw aan het hof. Dr. Leon van den Broeke belicht de achtergronden van de lijkredes door de eeuwen heen.
David Hakkenberg was in 2009 de oprichter van het Initiatief Oranje-Nassau in Berlijn. Dit Initiatief heeft tot doel de herinnering levend te houden aan de geschiedenis van het Huis Oranje-Nassau in de Duitse hoofdstad. Inmiddels heeft Initiatief diverse projecten gerealiseerd, waaronder de onthulling van de in dit boek beschreven Berliner Gedenktafel voor Koning Willem I. Hij is o.a. lid van Geschiedkundige Vereniging Oranje-Nassau (GVON). Dr. Leon van den Broeke is universitair hoofddocent Religie, Recht en Samenleving/Kerkrecht en voorzitter van het Centrum voor Religie en recht aan de Faculteit Religie en Theologie van de Vrije Universiteit Amsterdam; universitair hoofddocent Kerkrecht en directeur van het Deddens Kerkrecht Centrum van Theologische Universiteit Kampen. Hij schrijft een (tweede) dissertatie, ditmaal over godsdienstvrijheid en het lijkbezorgingsrecht. Pieter Verhoeve, burgemeester van Oudewater en Voorzitter Koninklijke Bond van Oranjevereniging schreef een Woord vooraf. Omdat het onmogelijk is deze 211 pagina’s met tekst en schitterende foto’s de revue te laten passeren, volsta ik met enkele citaten uit het Woord vooraf en een overzicht van de personen die besproken worden.
‘Zalig zijn de doden die in de Heere sterven.’ Deze troostrijke Bijbeltekst staat met sierlijke letters op het ingangshek van de begraafplaats Lage Vuursche. In de schaduw van de oude Stulpkerk bevindt zich een rustieke dodenakker. Prins Friso ligt er begraven. Op een steenworp afstand van de plek waar hij opgroeide, kasteel Drakensteyn. Op dit moment is hij het laatste lid van de koninklijke familie dat ten grave is gedragen. Een eenvoudige grafsteen bedekt zijn laatste aardse rustplaats. Hij is niet bijgezet in Delft. Dit gebeurde redelijk recent wel bij prins Claus (2002), koningin Juliana (2004) en prins Bernhard (2004). De koninklijke rouwrituelen en gewoonten verschillen van persoon tot persoon. Zo is Claus wel, en Bernhard niet gebalsemd.’
Delft komt vanzelf vaak in deze lezenswaardige publicatie voor. Daar immers is de rustplaats van de meeste Oranjes. De vader des vaderlands, Willem van Oranje, is de eerste die er begraven werd. Ter gelegenheid van haar 25-jarig regeringsjubileum liet koning Wilhelmina de arduinen sluitsteen opsieren met deze woorden:
RESURRECTIONEM
EXSPECTAT
GUILELMUS PRIMUS
PATER PATRIAE
Ofwel: ‘Hier verwacht Willem de eerste, vader des vaderlands, de wederopstanding’. Woorden met eeuwigheidsperspectief. Daar volgen er in dit prachtige boek meer van. Aanbevolen dus, woorden van Pieter Verhoeve, burgemeester van Oudewater. In volgorde komen de volgende personen in dit lijvige boek voor: Koningin Wilhelmina, Koning Willem I, Koning Willem II, Koningin Anna Paulowna, Koningin Sophie, Koning Willem III, Koningin Emma, Prins Hendrik, Koningin Wilhelmina, Prins Claus, Koningin Juliana, Prins Bernhard.
Hoofdstuk 13 behandelt het verbod op lijkpredikaties. Leon van den Broeke geeft inzicht hoe het houden van lijkpredikaties in de loop ter tijd is veranderd, juist in de zestiende eeuw. Na deze hoofdstukken volgt een Bibliografie, een notenvermelding, een register, een woord van dank en informatie over de auteurs. Naast de officiële stukken hebben de schrijvers ook bijzonderheden met betrekking tot rouwen en begraven verzameld.
Pieter Verhoeve is zelf afgestudeerd op de sterfbedbegeleider van Frederik Hendrik, de Delftse dominee J. Goethals. Deze beschrijft het overlijden van de Stedendwinger. Volgens Goethals was Frederik Hendrik ‘gansch Christelijk en gerustelick in den Heere ontslapen. Hij merkte in de gesprekken dat de prins een ‘zonderlinge lust’ had om te praten over zijn zonden en de vergeving daarvan in Christus. De stadhouder had geen behoefte aan ‘pluimpjes’, maar vroeg om ‘ernstachtige vermaningen’. Toe de laatste nacht van de prins inging, hield Delftse pastor de stervende de laatste Bijbeltekst voor: ‘Komt Heere Jesu, jae komt haestelick’, waarop de prins verzuchtte: ‘Och ja, alst Godt belieft’.
Dit boek geeft een bijzonder waardevol overzicht met betrekking tot de uitvaarten en predicaties van de Oranjes uit de laatste twee eeuwen. Niet alleen voor liefhebbers, maar voor allen die ons Oranjehuis een warm hart toe dragen, zonder in mensverheerlijking te vervallen. Soli Deo Gloria: God alleen de eer.

Koninklijk afscheid

David Hakkenber...+
vanaf 2995