Machtige Arm, lijdende Knecht

In de loop van de eeuwen is er veel over dit hoofdstuk gepreekt en gemediteerd. In de lijdenstijd van het jaar 1543 (hij zou in 1546 sterven) behandelde Maarten Luther met zijn studenten Jesaja 53. Dat deed hij uit het hoofd. Zijn jarenlange omgang met de Schrift maakte dit mogelijk. Luther had immers de bijbelboeken zelf uit de grondtalen vertaald, zodat hij wist wat daar stond. Doordat Luther uit het hoofd sprak, waren zijn lessen wel wat breedsprakig, zo blijkt uit het boek Machtige arm, wat een verklaring geeft van Jesaja 53.

Luthers behandeling van Jesaja is nu voor het eerst vertaald uit het Latijn, voorzien van een historische inleiding. Uit de verklaring blijkt het grondmotief van heel Luthers theologie. Zalig worden is genade, waarin onze werken niet meetellen. Alleen in en door Christus ontvangt de mens deze zaligheid. Het is Luthers voortdurende wens om zijn studenten, ja al zijn hoorders tot Christus te leiden. Dat maakt zijn boeken aantrekkelijk. Tegelijkertijd moet de lezer van dit boek erop bedacht zijn dat het geen preken zijn, maar colleges. Luther haalt verschillende keren uit naar dwalingen in bijvoorbeeld de Roomse Kerk. Ook verwijst hij naar de grondtaal of naar de Septuaginta, de Griekse vertaling van het Oude Testament. Dat is voor de lezer niet altijd even eenvoudig. Maar, daartussendoor staan zulke rijke lessen dat het boek het lezen en overdenken waard is.